Tìm hiểu các chế độ đèn flash trong nhiếp ảnh

Trong lĩnh vực nhiếp ảnh, ánh sáng chiếm ưu thế tối cao và việc thông thạo các chế độ đèn flash sẽ mở ra một thế giới đầy khả năng sáng tạo. Hiểu được các sắc thái của các chế độ đèn flash khác nhau cho phép các nhiếp ảnh gia tạo ra những bức ảnh tuyệt đẹp ghi lại bản chất của một khoảnh khắc trong khi chơi với ánh sáng và bóng tối. Bài viết này đi sâu vào các chế độ đèn flash khác nhau và ứng dụng của chúng, cho phép bạn nâng trò chơi nhiếp ảnh của mình lên một tầm cao mới.

1. Chế độ Through The Lens (TTL) - xuyên qua ống kính

TTL là chế độ tự động của đèn flash, giúp tự động điều chỉnh công suất dựa trên thông tin đo sáng từ máy ảnh. Nó giúp nâng cao sự tiện lợi, đồng thời tạo ra ánh sáng tự nhiên và chính xác trong các tình huống chụp khác nhau.

Để sử dụng TTL, ban nhấn Mode để đèn flash chọn chế độ chụp. Khi đó,  đèn sẽ thay đổi qua các chế độ theo thứ tự TTL > TTL- BL >A> M >GN > RPT. Để thay đổi nhanh hơn, bạn có thể xoay con lăn chính. Điều này có thể thay đổi với những loại đèn flash khác nhau. (Nguồn ảnh: photographyforrealestate)

Ở chế độ TTL, máy ảnh sẽ gửi tín hiệu thông tin đo sáng cho đèn flash thông qua chân kết nối. Từ đó, đèn flash sẽ nhận thông tin này và tính toán được công suất cần thiết để cung cấp ánh sáng tối ưu cho bức ảnh.

Nhờ tính năng này, nhiếp ảnh gia có thể tùy chỉnh linh hoạt các thông số như mức sáng, thời gian phát sáng và sử dụng các phụ kiện như diffuser hay bounce card. Điều này giúp tạo ra những hiệu ứng ánh sáng đa dạng, đồng thời vẫn giữ được tính tự nhiên và chính xác trong ảnh chụp.

Bounced flash tạo ra một ánh sáng mềm mại và phân tán, giảm bớt bóng râm cứng và cho ra hiệu ứng ánh sáng tốt hơn. (Nguồn: Ibm)

2. Manual (M) - chế độ thủ công

Manual trên đèn flash cho phép người dùng hoàn toàn kiểm soát và điều chỉnh công suất của đèn flash. Trong chế độ này, người dùng có thể thay đổi công suất ánh sáng, thời gian phát sáng hay các cài đặt khác để điều khiển hoàn toàn quá trình chụp ảnh. Hiểu và kiểm soát chế độ Manual giúp bạn nâng cao khả năng sáng tạo và đáp ứng đúng yêu cầu của từng tình huống chụp.

Với chế độ Manual Flash (M), bạn có khả năng tùy chỉnh công suất đèn cho phù hợp với mức độ sáng của môi trường. Công suất có thể điều chỉnh từ 1/1, 1/2, 1/4, 1/8, 1/16, 1/64, 1/128. Ngoài ra, bạn có thể thay đổi các giá trị này bằng cách xoay bánh xe. Tùy vào từng tình huống, bạn có thể kết hợp cài đặt ISO trên máy ảnh để đạt cường độ ánh sáng phù hợp nhất. (Nguồn ảnh: Tokyocamera)

Ví dụ trong một tình huống chụp ảnh chân dung ở chế độ M, bạn có thể chỉnh công suất ở mức 1/4 hoặc 1/8 để tạo ánh sáng mềm, nhẹ nhàng. Bức chân dung sẽ có những bóng râm nhẹ và làm nổi bật đặc điểm và biểu cảm trên khuôn mặt. Đồng thời, ánh sáng mềm này cũng giúp làm tôn lên vẻ đẹp và kỹ thuật trong chân dung.

khẩu độ f/2.8, tốc độ 1/80, iso 200

Thêm vào đó, tính năng Manual cũng tạo ra những hiệu ứng ánh sáng độc đáo như chớp nhanh, ánh sáng lặp lại (stroboscopic), hoặc ánh sáng đèn mờ theo ý muốn. Tính năng manual mang lại sự sáng tạo không giới hạn và linh hoạt trong việc sử dụng đèn flash.

Stroboscopic điều chỉnh tốc độ chớp của đèn, tức là số lần đèn chớp trong một khoảng thời gian cụ thể. Mỗi lần đèn chớp tạo ra một cú phát ánh sáng rất ngắn, giúp đóng băng hoặc "lặp lại" chuyển động của đối tượng trong khung hình.

3. Chế độ Auto (A) - chế độ tự động

Khi đang ở chế độ tự động, đèn flash sẽ tự điều chỉnh công suất sáng dựa trên thông tin đo sáng từ máy ảnh. Ưu điểm lớn nhất của chế độ auto là tiện lợi và dễ sử dụng, giảm bớt cài đặt thủ công. Điều này cho nhiếp ảnh gia tập trung vào việc chụp ảnh mà không cần quá lo điều chỉnh đèn.

Trong chế độ auto, người dùng sẽ không thể kiểm soát trực tiếp về cường độ ánh sáng của đèn. Việc này sẽ làm mất đi khả năng sáng tạo những hiệu ứng ánh sáng đặc biệt của người dùng. Ngoài ra, chế độ auto thường không đáp ứng được chụp ảnh đối tượng di chuyển nhanh. Những tình huống này cần tạo hiệu ứng ánh sáng đèn mờ hay ánh sáng chớp nhanh. Qua đó ta cần linh hoạt giữa các chế độ với nhau để tùy chỉnh ánh sáng một cách chính xác.

Chế độ Đèn nháy tự động, thường được coi là người bạn đồng hành trung thành của nhiếp ảnh gia, sở hữu sự hiểu biết bẩm sinh về ánh sáng. Hãy tưởng tượng bạn đang ở trong một bữa tối ấm cúng của gia đình, nơi tràn ngập tiếng cười và những câu chuyện. Chế độ đèn flash tự động nâng cao bầu không khí một cách tinh tế bằng cách chiếu sáng dịu nhẹ các khuôn mặt xung quanh bàn, lưu giữ những khoảnh khắc vui vẻ mãi mãi. (Nguồn ảnh: 85 个 Lifestyle 点子)

4. Front Curtain Sync - đồng bộ màn trước

Mặc dù tên có thể gây nhầm lẫn nhưng đây là chế độ flash đơn giản của bạn và thậm chí có thể chỉ được gọi là “Bật” (On) hoặc “Bật flash” (Flash on) tùy thuộc vào máy ảnh của bạn. Chế độ này sẽ đồng bộ hóa đèn flash để đánh sáng khi bạn bắt đầu phơi sáng, chế độ này sẽ dừng chuyển động. 

Nếu bạn đang làm việc trong môi trường có một số ánh sáng xung quanh và bạn tiếp tục phơi sáng sau khi đèn flash đã nháy, thì đối tượng sẽ mờ đi từ điểm mà họ ở trong khung hình khi đèn flash nháy. Hiệu ứng này được gọi là “kéo màn trập”.

Hãy xem xét một đường phố nhộn nhịp trong một buổi tối mưa. Một nghệ sĩ đường phố biểu diễn điệu nhảy mê hoặc, thể hiện những chuyển động uyển chuyển trên nền mặt tiền cửa hàng được chiếu sáng. Sử dụng chế độ Đồng bộ hóa màn trước, máy ảnh sẽ đồng bộ hóa đèn flash để ghi lại chuyển động giữa chừng của vũ công, đóng băng các hạt mưa khi chúng rơi xuống xung quanh, tạo nên một kiệt tác bắt mắt về mặt thị giác.

Một vũ công phá cách thách thức trọng lực bằng một động tác xoay người giữa không trung đáng kinh ngạc. Chế độ Đồng bộ hóa màn trước ghi lại kỳ tích trong tích tắc này, biến hình ảnh thành một câu chuyện trực quan năng động về tinh thần thể thao và sự duyên dáng.

5. Rear Curtain Sync - Đồng bộ hóa màn sau

Đối lập với đồng bộ hóa màn trước, đồng bộ hóa màn sau, hay Rear Curtain Sync là khi đèn flash đánh sáng ở cuối quá trình phơi sáng. Cách dễ nhất để hình dung sự khác biệt giữa đồng bộ hóa màn trước và màn sau là hình dung một đối tượng di chuyển ngang qua khung hình; nếu bạn chụp đối tượng này chỉ với phơi sáng lâu và không có đèn flash, đối tượng này sẽ bị mờ theo chiều ngang. 

Nếu bạn chụp ảnh họ bằng đèn flash sử dụng đồng bộ hóa màn trước, đối tượng sẽ bị đóng băng khi bắt đầu chuyển động và sau đó vết mờ sẽ tiếp tục theo hướng họ đang di chuyển. Nếu bạn chụp ảnh họ bằng đèn flash sử dụng đồng bộ hóa màn sau, đối tượng sẽ bị đóng băng khi họ kết thúc chuyển động, để lại một vệt mờ phía sau họ. 

Hãy tưởng tượng một cảnh quan thành phố nhộn nhịp vào ban đêm, với những vệt sáng đèn ô tô tạo nên những hoa văn phức tạp dọc theo các con phố. Bằng cách kích hoạt chế độ Đồng bộ hóa màn sau, máy ảnh sẽ ghi lại những khoảnh khắc cuối cùng của quá trình phơi sáng dài, đồng bộ hóa đèn flash để chiếu sáng đối tượng di chuyển qua cảnh. Kết quả là một hình ảnh quyến rũ thể hiện cuộc hành trình, mà đỉnh điểm là một vệt sáng.

Hai chế độ đèn flash này có thể tác động lớn đến cách cảm nhận chuyển động và tốc độ.

6. Slow Sync - đồng bộ hóa chậm

Chế độ flash này không quá khác biệt so với đồng bộ hóa màn trước hoặc sau, nhưng ý nghĩa và ứng dụng sử dụng của nó thì có. 

Trong khi đồng bộ hóa màn trước và sau nhằm mục đích làm việc với chuyển động và không nhất thiết được sử dụng cùng với tốc độ màn trập chậm, thì đồng bộ hóa chậm là chế độ kết hợp phơi sáng flash với thời gian phơi sáng dài hơn để phù hợp với làm việc trong điều kiện ánh sáng yếu, đặc biệt khi bản thân đèn flash không thể chiếu sáng cảnh đầy đủ. 

Tùy thuộc vào tình huống cụ thể, đây là một trong số ít các chế độ đèn flash có thể cần thêm một số hỗ trợ, chẳng hạn như giá ba chân hoặc chân máy đơn. Tất cả để có được hậu cảnh sắc nét hoàn hảo, nhưng bạn cũng có thể thoát khỏi một chút mờ chuyển động nếu hậu cảnh cũng hơi mất nét.

Ví dụ về hình ảnh sử dụng đồng bộ hóa chậm (BH photo)

7. High-Speed Sync - đồng bộ hóa tốc độ cao

Một chế độ độc đáo và hữu ích, đồng thời là một thứ đáng để nghiên cứu kỹ hơn một chút vì lợi ích riêng của nó, đồng bộ hóa tốc độ cao là một chức năng độc đáo cho phép bạn chụp ảnh bằng đèn flash sử dụng tốc độ cửa trập cao hơn tốc độ đồng bộ hóa đèn flash tối đa của máy ảnh. 

Hầu hết các máy ảnh có tốc độ đồng bộ khoảng 1/250 giây, 1/180 giây, 1/60 giây hoặc tương tự; những tốc độ này là tốc độ nhanh nhất mà máy ảnh của bạn có thể sử dụng đèn flash mà vẫn đạt được khung hình phơi sáng hoàn toàn. 

Chúng là thời gian nhanh nhất khi toàn bộ cảm biến hoặc mặt phẳng phim được phơi sáng cùng một lúc và điểm ngưỡng mà thời gian phơi sáng nhanh hơn chỉ phơi sáng một phần khung hình tại một thời điểm để đạt được tổng tốc độ cửa trập nhanh hơn. Nói cách khác, bức màn phía sau đã bắt đầu đóng lại trên khung trước khi bức màn phía trước được mở hoàn toàn.

Một vũ công ba lê nhảy trong không trung, đóng băng trong một tư thế ngoạn mục. Chế độ Đồng bộ tốc độ cao ghi lại các chi tiết phức tạp về hình dáng của vũ công, trình bày một loạt hình ảnh thể hiện sự thanh lịch và cống hiến đằng sau mỗi chuyển động.

Đồng bộ hóa tốc độ cao hoạt động cùng với thiết kế cửa trập này và về cơ bản sẽ kích hoạt một đèn flash có thời lượng dài hơn (hoặc cuối cùng là một loạt xung đèn flash) sẽ kéo dài từ khi rèm phía trước mở hết cỡ cho đến khi rèm phía sau đóng lại. 

Điều này nghe có vẻ hay nhưng có một số nhược điểm so với các chế độ đèn nháy truyền thống hơn—cụ thể là công suất đầu ra của đèn nháy thường giảm đi nhiều, điều này làm cho chế độ đèn flash này phù hợp nhất để chụp chân dung cận cảnh hoặc các tình huống chụp gần khác. Đây không phải là chế độ đèn flash mà bạn sẽ sử dụng mọi lúc, nhưng nó rất hữu ích khi cố gắng đạt được hiệu ứng độ sâu trường ảnh nông và chụp bằng đèn flash cùng một lúc.

8. Red-Eye Reduction - giảm mắt đỏ

Mọi người đều đã từng xem một bức ảnh, thường được chụp tại một bữa tiệc trong nhà hoặc vào ban đêm, của một nhóm người mà mắt của mọi người đều đỏ rực do phơi sáng bằng đèn flash. Và hầu hết mọi người đều biết rằng máy ảnh có chế độ giảm mắt đỏ chuyên dụng... nhưng cài đặt này hoạt động như thế nào? 

Không đi sâu vào khoa học về lý do tại sao hiệu ứng mắt đỏ là một vấn đề, sẽ rất hữu ích khi biết rằng nó thường xảy ra nhất do đèn flash ở gần cùng trục với chính ống kính, đó là lý do tại sao nó thường được liên kết với điểm máy ảnh point-and-shoot và sử dụng đèn flash trên máy ảnh. Một trong những cách tốt nhất để tránh bị hiệu ứng mắt đỏ là chỉ cần di chuyển đèn flash của bạn ra xa ống kính hơn, nhưng nếu điều này là không thể vì lý do này hay lý do khác, các nhà sản xuất máy ảnh cũng trang bị chế độ giảm mắt đỏ chuyên dụng này để giảm thiểu tác dụng.

9. Fill flash - chế độ bổ sung

Khám phá sự tuyệt vời của Chế độ Flash bổ sung, còn được gọi là Bật flash (Flash On) hoặc Buộc flash (Forced Flash). Tính năng này kích hoạt đèn flash trong mỗi lần chụp, ngay cả trong điều kiện ánh sáng tự nhiên dồi dào, đảm bảo không bị mất chi tiết. Đó là mục tiêu của bạn để giảm bóng dưới ánh nắng chói chang hoặc khi đối tượng của bạn ngược sáng.

Nói lời tạm biệt với các đối tượng thiếu sáng và đạt được độ cân bằng màu chính xác ngay cả trong điều kiện ánh sáng khó khăn. Đối với chụp ảnh trong nhà, hãy sử dụng đèn nháy mạnh, dội ánh sáng từ bề mặt phù hợp để có hiệu ứng đồng đều, quyến rũ. Nâng cao khả năng chụp ảnh của bạn với sức mạnh biến đổi của Chế độ Flash bổ sung.

Tốc độ màn trập càng nhanh, ánh sáng xung quanh sẽ đi vào cảnh càng ít. Do đó, ánh sáng từ đèn flash của bạn sẽ càng chiếm ưu thế. Tốc độ màn trập của bạn càng chậm, ánh sáng xung quanh sẽ chiếu vào cảnh càng nhiều. Bạn có thể pha trộn điều này cho phù hợp để trộn ánh sáng lấp đầy phía trước từ đèn flash khuếch tán với ánh sáng xung quanh. Bằng cách này, bạn sẽ nhận được ánh sáng flash tự nhiên nhất. (Nguồn ảnh: thephotographer)

Thế giới của các chế độ đèn flash máy ảnh là một lĩnh vực của sự sáng tạo vô tận và đổi mới vô hạn. Mỗi chế độ nắm giữ sức mạnh để biến những cảnh bình thường thành những câu chuyện phi thường, vẽ bằng ánh sáng và nắm bắt bản chất của mọi khoảnh khắc. Khi bạn bắt đầu hành trình chụp ảnh của mình, hãy để các chế độ đèn flash này trở thành người bạn đồng hành nghệ thuật của bạn, hướng dẫn bạn đến một thế giới nơi ánh sáng và tầm nhìn hòa quyện vào nhau trong một vũ điệu hài hòa của sự sáng tạo và vẻ đẹp.