Những điều cần biết để tránh vi phạm bản quyền hình ảnh

Thế giới ngày càng phát triển đồng nghĩa với việc sở hữu trí tuệ ngày càng được kiểm soát chặt chẽ hơn. Đôi khi, chúng ta vô tình vi phạm bản quyền hình ảnh khi vô tư download những bức ảnh trên mạng. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn có thêm kinh nghiệm về vấn đề này!

Làm sao để tránh vi phạm bản quyền hình ảnh?

1. Sơ lược về bản quyền hình ảnh

Bản quyền hình ảnh được định nghĩa là quyền tác giả đối với tác phẩm hình ảnh. Quyền tác giả đối với tác phẩm nhiếp ảnh phát sinh từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không bắt buộc phải đăng ký hay công bố (theo khoản 1 Điều 6 Luật Sở hữu trí tuệ 2005).

Luật Sở hữu trí tuệ được ban hành với mục đích bảo vệ quyền lợi và tài sản trí óc của chúng ta. Ngăn chặn hành vi sử dụng trái phép tài sản trí tuệ đó với mục đích cá nhân hay thương mại riêng. Hình ảnh cũng nằm trong danh sách sản phẩm sáng tạo thuộc quyền sở hữu trí tuệ cá nhân này.

2. Bản quyền hình ảnh trên Google Image

Hẳn Google Image không còn xa lạ gì khi trở thành nơi thường xuyên được chọn để tìm kiếm hình ảnh. Vừa tiện lợi vừa cực nhanh tìm ra những hình ảnh tới nội dung bài viết. Nhưng làm thế nào để biết hình ảnh bạn chọn trên kho Google có đảm bảo không “dính” bản quyền? Bạn phải giải quyết điều này bằng công cụ bộ lọc Tìm Kiếm nâng cao có tên “quyền sử dụng”.

Google Image là giải pháp rất được ưa dùng 

Công cụ lọc này sẽ cung cấp cho bạn 5 mục lục:

• Hình ảnh đã gắn nhãn để sử dụng lại, có điều chỉnh (nên sử dụng): Với loại nhãn này, bạn có thể thoải mái sử dụng hình ảnh. Thậm chí còn được phép chỉnh sửa trên hình ảnh nếu muốn.

• Hình ảnh được gắn nhãn để sử dụng lại (nên sử dụng): Bạn vẫn có toàn quyền sử dụng hình ảnh này nhưng quy định không được sửa đổi trên ảnh gốc.

• Hình ảnh gắn nhãn sử dụng lại cho mục đích phi thương mại, có điều chỉnh (nên cân nhắc khi sử dụng): Loại hình ảnh này chỉ cho phép bạn dùng với mục đích phi thương mại. Bạn nên suy xét kĩ trước khi sử dụng, và tất nhiên được chỉnh sửa.

• Hình ảnh có gắn nhãn để sử dụng lại cho mục đích phi thương mại (không nên sử dụng): Chỉ được sử dụng cho mục đích phi thương mại. Không bao gồm chỉnh sửa.

• Hình ảnh không được lọc theo giấy phép (không nên sử dụng): Chế độ này sẽ hiển thị bao gồm cả hình ảnh có bản quyền và không có bản quyền. Bạn hầu như không nên sử dụng loại hình ảnh này vì sẽ dễ vướng vào rắc rối bản quyền.

Theo 5 tiêu chí sau đây, bạn sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn khi tải về và sử dụng hình ảnh trên Google. Tuy nhiên việc xác định được nguồn ảnh không phải lúc nào cũng khả thi. Bản thân bức ảnh cũng chưa chắc đáp ứng được các tiêu chuẩn về chất lượng hay kích thước. 

Để đảm bảo hơn về chất lượng ảnh cũng như tránh sự trùng lặp trên google, bạn nên tìm thêm ở những website. Tất nhiên là các loại website chuyển cung cấp nguồn ảnh miễn phí chất lượng. Đôi khi chúng cũng sẽ có phí nếu bạn muốn sử dụng nhiều hơn.

3. Các trang web miễn phí bản quyền hình ảnh

Ngoài kho tàng Google thì bạn cũng có thể tìm hiểu một số web miễn phí chuyên cung cấp hình ảnh. Các web này giúp bạn download và sử dụng hình ảnh với mục đích cá nhân lẫn thương mại. Tùy thuộc vào phạm vi bản quyền mà hình ảnh cho phép được gắn kèm. Để tránh bị Google “phạt” thì bạn vẫn cần kiểm tra lại những điều khoản bản quyền hình ảnh trước khi sử dụng.

Ở mục “License” của các website này sẽ có nội dung như thế nào? Một số website sẽ viết: 

“You agree to indemnify and hold harmless [Free Provider 1] from and against any and all loss, expenses, damages, and costs, including without limitation…”

“By entering into this Agreement and using the Website, you agree that you shall defend, indemnify and hold [Free Provider 3] ... harmless from and against any and all claims, costs, damages, losses, liabilities and expenses (including attorneys’ fees and costs)...”

Dịch nôm na, những website cung cấp ảnh miễn phí sẽ không chịu trách nhiệm cho bất kỳ khiếu nại nào. Ngay cả thiệt hại khi sử dụng tài nguyên trên trang web của họ cũng vậy. Website chỉ cung cấp nội dung và tất nhiên không chịu trách nhiệm pháp lý.

Download ảnh từ trang web chuyên dụng để đảm bảo về bản quyền

Nếu bạn vẫn cảm thấy nên thử sử dụng ở những website này, thì có thể cân nhắc với những cái tên tiêu biểu:

• flickr.com: Kho ảnh khổng lồ đứng số 1 toàn thế giới với hàng tỉ bức ảnh lớn nhỏ khác nhau. Nhược điểm của Flickr là không phải ảnh nào cũng miễn phí hay cho phép dùng thương mại. Tuy nhiên nó sẽ có công cụ lọc theo quy trình cho bạn ở mục “Mọi giấy phép” để tiện lợi hơn cho việc tìm kiếm.

• pixabay.com: Trang web này có một điểm cộng to đùng là tồn tại phiên bản tiếng Việt. Ở đây chia sẻ miễn phí hàng triệu hình ảnh, vector…Tuyệt vời nhất là bạn có thể tha hồ tải, chỉnh sửa, sử dụng ảnh nguyên gốc. Vấn đề bản quyền có thể được miễn trừ tại trang web này.

• freeimages.com: Website chuyên chia sẻ miễn phí ảnh HD với khoảng 300.000 ảnh. Bao gồm những chủ đề rất đa dạng và phong phú.

• freepik.com: Đây là kho ảnh khá quen mặt với những nhà thiết kế web hay những làm content cho website, thiết kế đồ họa bằng những file ảnh, vector, ảnh minh họa, file PSD, v.v.

• pexels.com: Một website lớn khác  về chia sẻ ảnh chất lượng HD dành cho đa dạng mục đích sử dụng. Bạn không cần lo lắng nhiều khi sử dụng hình ảnh ở đây.

4. Mua ảnh

Một cách để giúp bạn tránh rắc rối nếu bạn cần ảnh cho mục đích thương mại cao cấp (quảng cáo brand, marketing chiến dịch, v.v.). Mua ảnh là giải pháp lâu dài để đảm bảo tính pháp lý phù hợp hơn so với việc chịu tổn thất cực lớn nếu vi phạm bản quyền. Khá giống những thương vụ mua bản quyền bài hát trên youtube đình đám hàng trăm triệu đồng thời gian gần đây.

Nếu mua ảnh, bạn nghiễm nhiên được hưởng các lợi ích cấp cao nhất:

• Chất lượng ảnh cực tốt

• Ý tưởng độc đáo tối đa

• Hoàn toàn sở hữu bản quyền hình ảnh

Trả phí để sử dụng hình ảnh một cách thoải mái hơn

Một số trang được đề xuất cho việc chi trả này như:

• istockphoto.com

• shutterstock.com

• 123rf.com

• gettyimages.com

Theo nhiều bình luận, bạn chỉ cần mua hình ảnh có kích cỡ phù hợp với nhu cầu để tiết kiệm chi phí. Không cần mua quá lớn vì phí sẽ tăng theo kích cỡ ảnh. Bạn cũng có thể mua ảnh theo một gói (combo) lớn để tiết kiệm chi phí mà thu được nhiều kết quả. Tuy nhiên không phải lúc nào cũng có sẵn những gói ảnh giá cả hợp lý như trên.

Một vấn đề cần lưu ý là bạn cần save ảnh cẩn thận. Có rất nhiều trang web có thể lưu ảnh cho bạn nhưng vẫn không nên chủ quan. Nếu mất ảnh trong máy tính, bạn có thể sử dụng phần mềm khôi phục ảnh để tìm lại.

Tạm kết:

Bài viết đã tổng hợp các phương pháp cần biết để giúp bạn tránh vi phạm bản quyền hình ảnh trong phạm vi có thể. Hi vọng giúp bạn tự tin hơn khi làm nội dung cũng như truyền tải thông tin được chuẩn mực hơn.