Hiện tượng flare và sự ảnh hưởng của nó trong nhiếp ảnh nghệ thuật

Có bao giờ bạn cảm thấy khó chịu hoặc bị cuốn hút bởi một bức ảnh lóa sáng? Đó là một thuật ngữ trong nhiếp ảnh, gọi là flare. Hiểu rõ về flare sẽ giúp bạn có thể tránh lẫn kiểm soát nó một cách thành thạo khi tác nghiệp.

flare là gì?

1. Lens flare là gì?

Flare hay còn gọi là hiện tượng lóa ống kính, là do một nguồn sáng sáng chiếu thẳng vào thấu kính. Còn được gọi là ánh sáng chói của thấu kính, hoặc lóa sáng. Flare là ánh sáng không tạo ảnh được phân tán trong hệ thống thấu kính sau khi nó chạm vào thành phần phía trước của thấu kính. Nó phản xạ khỏi bề mặt thủy tinh trong ống kính. 

hình ảnh chứa flare

Các ống kính có nhiều thành phần như ống kính zoom thường dễ rơi vào flare nhất. Flare thường được cho là gây hại cho hình ảnh nhưng đôi khi nó có thể được sử dụng để nâng cao chất lượng của hình ảnh

2. Các kiểu flare trong nhiếp ảnh

Có ba loại hiện tượng lóa ống kính chung và bạn thường thấy sự kết hợp của cả ba loại khi nó xảy ra. Lóa ống kính có thể xuất hiện như:

• Veiling flare

Khi một nguồn sáng sáng nằm ngoài góc nhìn của thấu kính, tức là không nhìn thấy trong ảnh. Nhưng tia sáng của nó vẫn đi tới thành phần phía trước của thấu kính, thì hiện tượng lóa sáng sẽ xuất hiện.

Điều này gây ra sương mù / thiếu độ tương phản, với các phần tối của khung hình trở nên sáng hơn.

Có thể giảm hiện tượng lóa sáng bằng cách sử dụng thấu kính chất lượng cao với các thành phần thấu kính được phủ nhiều lớp.

Ví dụ, công nghệ Nano Crystal Coat độc đáo của Nikon, được sử dụng trên các ống kính chuyên nghiệp, giúp giảm hiện tượng lóa sáng.

Thật không may, nhiều lý do có thể làm trầm trọng thêm hiện tượng lóa sáng, bao gồm bụi bên trong ống kính, thành phần phía trước bẩn, bộ lọc ống kính bẩn / chất lượng thấp, thiếu công nghệ đa lớp phủ chống phản xạ, v.v.

Trong một số tình huống, ảnh hưởng có thể khá kém hấp dẫn đối với các bức ảnh.

veiling flare

• Ghosting flare

Không giống như hiện tượng lóa sáng tạo ra hình ảnh mờ ảo với ít độ tương phản. Ghosting flare, hay đơn giản là “bóng mờ”, đại diện cho tất cả các hiện vật rõ ràng trong hình ảnh. Cho dù chúng là phản xạ nguồn sáng hay hình dạng giống với màng chắn thấu kính.

Những quả cầu đủ màu sắc và hình dạng này xuất hiện trên một đường thẳng từ nguồn sáng. Và có thể trải dài toàn bộ màn hình, chứa hàng chục hiện vật khác nhau. Màng ngăn ống kính cũng có thể tạo ra phản xạ bên trong. Khi ống kính dừng ở khẩu độ nhỏ nhất, tác động càng trầm trọng hơn. Đó là lý do tại sao bóng mờ khẩu độ thường không rõ ràng ở các khẩu độ lớn như f / 1.4, mà rõ ràng hơn ở f / 16.

ghosting flare

• Sensor / Red Dot flare

Đây là flare xảy ra do ánh sáng phản xạ giữa cảm biến hình ảnh và các thành phần ống kính, gọi là “lóa chấm đỏ” (red dot flare). Nhưng nó cũng có thể được gọi là “lóa cảm biến” (sensor flare). Không giống như hiện tượng lóa ống kính, lóa sáng chấm đỏ không chỉ là ánh sáng bị phản xạ bởi các thành phần thấu kính và màng chắn. Mà còn là ánh sáng phản xạ từ cảm biến hình ảnh đến ống kính, sau đó quay trở lại cảm biến hình ảnh. Thật không may, có vẻ như các máy ảnh không gương lật mới  đặc biệt dễ gặp vấn đề này. Dưới đây là cách điểm đỏ / lóa cảm biến trông như thế nào trong hình ảnh:

Ngoài veiling flare, bạn cũng có thể thấy một loạt các chấm đỏ bao quanh mặt trời. Đó là các ống kính siêu nhỏ trên cảm biến máy ảnh kỹ thuật số được khuếch đại trong hình ảnh.

Vì vậy, nếu bạn nhìn thấy ghosting trong ảnh của mình trông giống như đa giác, hãy biết rằng chúng bắt nguồn từ màng ngăn ống kính.

Sensor flare

3. Các cách để tránh hiện tượng flare

Để ngăn chặn hiện tượng lóa ống kính, bạn nên nắm được nó xảy ra như thế nào. Có hai yếu tố khiến ống kính bị lóa: khi ánh sáng chiếu trực tiếp vào ống kính của bạn hoặc khi nguồn sáng ở một góc cụ thể so với ống kính.

Tóm lại, nguồn sáng có thể đến gần rìa khung hình của bạn càng gần thì ống kính càng bị lóa. Làm theo các bước sau để giảm thiểu hiện tượng lóa ống kính:

• Chụp với nguồn sáng phía sau bạn

• Sử dụng loa che nắng (lens hood) để chặn ánh sáng lóa

• Lên kế hoạch chụp ảnh của bạn gần giờ vàng để tránh ánh sáng chói

lens hood đi kèm với ống kính

Nếu ánh sáng đều thì khả năng flare là rất thấp. Nhưng nếu có thứ gì sáng hơn đáng kể so với xung quanh thì khả năng cao sẽ tạo nên flare. Để tránh hiện tượng này, hãy đảm bảo rằng không có đường ngắm trực tiếp giữa thấu kính trước và nguồn sáng.

Một ví dụ phổ biến mà hiện tượng lóa ống kính sẽ xảy ra là khi bạn chụp dưới ánh sáng mặt trời trực tiếp . Nếu bạn chụp như vậy hoặc mặt trời vừa khuất khung hình, rất có thể ống kính sẽ bị lóa.

Thay đổi góc của bạn để mặt trời ở phía xa hơn hoặc thậm chí ở phía sau bạn. Hoặc đảm bảo rằng một cái gì đó đang che hoàn toàn ống kính khỏi ánh nắng trực tiếp. Đó có thể là một người, một cái cây hoặc một loa che nắng.

4. Cách sử dụng loa che nắng (lens hood)

Một trong những cách tốt nhất để tránh lóa ống kính là sử dụng loa che nắng. Phụ kiện này có thể giúp bảo vệ ống kính máy ảnh của bạn theo những cách khác nhau. Nhiều ống kính được mặc định đi kèm với loa che nắng, nhiều ống kính khác có kết nối nhưng sẽ yêu cầu bạn mua riêng.

Việc gắn loa che nắng vào ống kính rất dễ dàng. Thông thường, sẽ có một bộ ren vít rất ngắn trên ống kính. Chỉ cần đặt loa che nắng vào cuối ống kính và vặn nó để kết nối hai ống kính. Một số ống kính sẽ có một mấu khóa cơ bản để giữ mui ống ở vị trí sau khi nó được kết nối. Để loại bỏ nó, chỉ cần đẩy tab và vặn nắp che ống kính ra.

Loa che nắng mở rộng ra ngoài mặt trước của ống kính để tạo bóng trên mặt trước của ống kính và ngăn ngừa lóa. Miễn là nó chặn hoàn toàn nguồn sáng chiếu trực tiếp vào phần tử phía trước, bạn sẽ không bị lóa sáng. Tuy nhiên, luôn luôn có thể đặt nguồn sáng ở vị trí không thể bị che khuất, vì vậy hãy chú ý và suy nghĩ xem ánh sáng đến từ đâu.

5. Tại sao vẫn sử dụng được flare trong nhiếp ảnh?

Trước hết, flare không phải lúc nào cũng gây ra hư hại trong nhiếp ảnh. Nó có thể được sử dụng một cách khéo léo để tăng tính nghệ thuật cho bức ảnh.

flare khiến cho bức ảnh ấn tượng hơn

Trên thực tế, flare thường được sử dụng trong phim và trò chơi điện tử để tăng độ chân thực và nâng cao trải nghiệm hình ảnh của người xem.

Ống kính lóa thường được sử dụng để tạo hiệu ứng ấn tượng. Ống kính lóa cũng có thể được sử dụng để tạo độ chân thực cho bố cục hình ảnh ảo. Khẳng định rằng hình ảnh là ảnh gốc chưa qua chỉnh sửa của cảnh “đời thực”.

Sử dụng Lens Flare hay không, điều đó phụ thuộc vào hình ảnh. Flare luôn khiến nhiều người lo lắng và muốn tránh. Nhưng đôi khi hình ảnh cần những “điểm không hoàn hảo” đó và ảnh hưởng các đặc tính của thấu kính để mang lại cho chúng sự sống.

Flare cũng có thể tạo thêm cảm giác chân thực cho một bức ảnh, cũng như tăng chiều sâu ý nghĩa cho câu chuyện trong ảnh.

Kết:

Hiện tượng flare vừa có thể là một trở ngại vừa là một trợ giúp cho các nhiếp ảnh gia. Mong bài viết này có thể giúp bạn hiểu hơn về hiện tượng này và vận dụng nó một cách hiệu quả. Chúc bạn thành công!