Chụp ảnh với hình và khối đối với thị giác

Trên các bức ảnh mà ta thấy đều được xem như một mặt phẳng hai chiều. Hầu hết tác phẩm hai chiều đều cố gắng tạo ra một ảo giác ba chiều bằng cách kết hợp với yếu tố thị giác. Các hình và khối có thể được sử dụng để kiểm soát cảm xúc trong một bố cục nghệ thuật.

1. Định nghĩa và sự liên quan đến bố cục ảnh

Hình

Trong nhiếp ảnh, hình để nói những đối tượng trong không gian hai chiều (mặt phẳng). Chúng có thể là hình vuông, hình chữ nhật, hình tròn, hình tam giác hoặc là bất kỳ hình nào khác. Hình dạng của đối tượng có thể tạo ra một cấu trúc hình học, làm nổi bật một phần của hình ảnh.

Trong nhiếp ảnh, một hình dạng thường thấy là bóng. Bóng là hình bởi vì chúng là đường viền của một đối tượng khi được chiếu sáng. Hãy nhìn vào ví dụ hình ảnh ở trên. Bóng của bàn tay thể hiện một hình dạng độc lập không liên quan đến hình dạng chính nó. Điều này tạo nên một khía cạnh độc đáo, mang đến sự hấp dẫn bổ sung cho hình ảnh. (Nguồn ảnh: warren)

Ngoài ra, hình còn được phân loại theo tính đều đặn hay đồng nhất của chúng. Những hình dạng thông thường như hình vuông, hình tròn được gọi là hình học (geometric shapes). Hình dạng không đều, không đối xứng được gọi là hình tự nhiên (organic shapes).

Các họa tiết được vẽ trên tường đá của người tối cổ đại là ví dụ cho việc áp dụng các khía cạnh hình học trong nghệ thuật thị giác. (Nguồn ảnh: alamy)

Các hình dạng trong bố cục ảnh được sử dụng để tạo ra một cấu trúc gắn kết và có tổ chức. Ngoài ra, hình có thể được sử dụng để tạo ra các điểm nhấn quan trọng trong bố cục ảnh. Một hình đặc biệt hoặc độc đáo có thể thu hút sự chú ý của người xem và dẫn dắt học theo hướng bạn muốn.

Khối

Hình dạng hai chiều được gọi là hình dạng phẳng, chỉ có hai chiều được gọi là chiều dài và chiều rộng. Trong khi đó hình dạng 3D được gọi là khối, nó có ba chiều là chiều dài, chiều rộng và chiều cao.

Nhìn bức hình trên ta có thể liên tưởng đến khối trụ. (Nguồn ảnh: noornegar)

Sự phân bố khối theo các lớp và kích thước khác nhau có thể tạo ra chiều sâu trong bố cục. Nó tạo ra một cảm giác không gian cho hình ảnh. Điều chỉnh ánh sáng và bóng, cùng với việc thay đổi góc độ chụp, có thể tạo ra các khối khác nhau trong một bức ảnh. Nhờ đó nó giúp tạo ra hiệu ứng mỹ thuật và làm nổi bật các chi tiết quan trọng trong hình ảnh.

2. Ý nghĩa các loại hình, khối cơ bản

Hình khối cơ bản nhất là các hình dạng mà không thể phân tách thành các hình dạng đơn giản hơn trong không gian ba chiều. Các hình khối cơ bản này thường được sử dụng làm cơ sở để xây dựng và hiểu về các hình dạng phức tạp hơn. Trong mọi lĩnh vực nghệ thuật và nhiếp ảnh có ba hình khối cơ bản chính.

Vuông

Đặc điểm nổi bật nhất của hình vuông là bốn cạnh đều bằng nhau. Khối vuông với bốn cạnh bằng nhau cho cảm giác cân đối, toàn vẹn và hoàn hảo. Nó có thể tạo nên một sự hài hòa thị giác trong bố cục và thu hút người xem.

Hiroshi Sugimoto đã vận dụng ánh sáng để tạo được khối và lột tả được bề dày thời gian của rạp chiếu phim bị bỏ hoang. (Nguồn ảnh: sugimotohiroshi)

Ngoài ra, một khối vuông có thể được sử dụng như một khung cảnh, tạo ra sự tập trung vào phần quan trọng trong bức ảnh. Điều này có thể giúp tạo dựng một không gian nghệ thuật và thuận lợi để truyền tải thông điệp.

Tròn

Hình tròn được liên kết với sự hoàn thiện và không có điểm kết thúc. Điều này có thể tạo ra một cảm giác liên kết và liên quan giữa các yếu tố trong bố cục. Bên cạnh đó hình tròn mang theo một cảm giác mềm mại, thoải mái và mang yếu tố che chở. Sự mềm mại của hình tròn có thể tạo ra một cảm giác thân thiện và dễ chịu cho người xem.

"Khối tròn" có thể được sử dụng trong ngữ cảnh sáng tạo để chỉ sự sáng tạo và ý tưởng không giới hạn. Nó tượng trưng cho việc mở rộng tư duy và khám phá. (Nguồn ảnh: wikimedia)

Trong thành ngữ Việt Nam có một câu chúc là "Mẹ tròn con vuông". Ý nghĩa hình "tròn" trong câu thành này giống như sự bảo vệ, che chở của người mẹ cầu mong cho người con được toàn vẹn và hoàn hảo như hình "vuông". 

Tam giác

Các hình dạng đóng vai trò riêng biệt trong nhiếp ảnh. Hình tam giác được coi là một trong những biểu tượng mạnh mẽ nhất. Chúng tạo ra những điểm dẫn mắt tinh tế và có khả năng hướng dẫn sự chú ý của người xem vào một vị trí cụ thể.

Hình tam giác có thể được tập hợp lại với nhau để tạo ra các dạng ba chiều trong nhiếp ảnh. (Nguồn ảnh: unsplash)

3. Cách sử dụng hình khối trên những thể loại chụp ảnh

Chụp chân dung

Trong chụp chân dung, sử dụng ánh sáng để tạo ra các khối trên khuôn mặt của người mẫu. Ánh sáng mạnh từ một góc sẽ tạo ra các bóng và khối, tạo nên các đặc điểm và đường viền trên khuôn mặt. Điều này có thể giúp làm nổi bật các chi tiết quan trọng như mắt, mũi và miệng. Bên cạnh đó, thay đổi góc độ chụp để tạo ra các khối khác nhau. Chụp từ trên xuống có thể tạo ra các khối trên trán và má, trong khi chụp từ dưới lên có thể tạo ra các khối dưới cằm và cổ.

Tận dụng môi trường xung quanh cũng có thể tạo ra khối. Các yếu tố như cửa sổ, cánh cửa, bức tường hoặc các cấu trúc kiến trúc đều sử dụng được để tạo khối bổ sung trong hình ảnh. Nếu chụp trong studio, bạn có thể sử dụng gương hoặc các mảng vải để tạo ra khối và bóng trên khuôn mặt của người mẫu. (Nguồn ảnh: vapa)

Chụp ảnh tối giản

Sử dụng khối trong chụp ảnh tối giản là một cách hiệu quả để tạo ra những hình ảnh đẹp và gọn gàng. Nó tập trung vào chủ đề chính và loại bỏ những yếu tố không cần thiết trong chụp ảnh tối giản. Ngoài ra, hãy đảm bảo rằng nền của ảnh của bạn sạch sẽ và không gây xao lãng. Tránh những yếu tố phức tạp hoặc quá nhiều chi tiết không liên quan đến chủ đề chính.

Chủ đề chính của bức ảnh sẽ được đặt ở trung tâm hoặc điểm chính của khung ảnh, tạo nên sự tập trung mạnh mẽ. (Nguồn ảnh: spyrepublic)

Chụp ảnh phong cảnh

Áp dụng bố cục đường dẫn trong nhiếp ảnh phong cảnh. Các đường dẫn sẽ hướng mắt người xem đến những yếu tố quan trọng nhất và đưa mắt đi xuyên suốt bức ảnh để tiếp cận các yếu tố khác nhau. Để tạo các đường dẫn, bạn có thể sử dụng các đường tự nhiên như cây cối hoặc đồ vật nhân tạo như hàng rào.

Các khối như dãy núi hoặc tòa nhà, để tạo ra cảm giác sâu và không gian trong ảnh. (Nguồn ảnh: ciat)

Có thẻ áp dụng một đối tượng có hình dạng độc đáo làm điểm nhấn trong khung hình. (Nguồn ảnh: creativelive)

Kết luận

Hình và khối là những yếu tố quan trọng không thể thiếu trong nhiếp ảnh. Chúng không chỉ tạo nên sự thẩm mỹ mà còn mang theo nhiều ý nghĩa và thông điệp sâu sắc. Từ sự đơn giản đến sự phức tạp, hình và khối tạo ra cấu trúc và bố cục cho hình ảnh. Sự khéo léo trong sử dụng hình và khối đem lại những trải nghiệm thị giác tinh tế và độc đáo trong nhiếp ảnh.