Tìm hiểu về cân bằng trắng trong nhiếp ảnh cho người mới bắt đầu

Tại sao đối tượng của bạn lại chuyển sang màu vàng khi chụp trong nhà? Tại sao đèn flash có thể làm chủ thể có màu xanh? Khái niệm cân bằng trắng phải được hiểu đúng để tránh làm hỏng ảnh hoặc xuất hiện các loại màu sai lệch. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi qua những kiến thức cơ bản về cân bằng trắng và nhiệt độ màu liên quan.

Tìm hiểu chi tiết về cân bằng trắng

1. Giới thiệu chung về cân bằng trắng

Khi chụp ảnh bạn phải nhớ rõ rằng, không phải tất cả các ánh sáng đều được tạo ra như nhau. Không phải về chất lượng, mà là màu sắc của ánh sáng. Những gì bạn có thể thấy là ánh sáng trắng từ các nguồn khác nhau. Bản thân chúng mang các màu khác nhau, hay còn gọi là nhiệt độ màu. 

Ánh sáng mặt trời được coi là nhiệt độ màu "bình thường". Vì vậy, tất cả các nguồn sáng đều được so sánh với nhiệt độ này làm tiêu chuẩn. Ví dụ, ánh sáng từ bóng đèn dường như có màu cam hơn ánh sáng mặt trời. Ở phía đối diện của quang phổ, các khu vực bóng râm có vẻ có màu xanh lam hơn ánh sáng mặt trời. Trong nhiếp ảnh, chúng ta gọi những điểm khác biệt này là “warmer (ấm hơn)” (hoặc nhiều cam hơn) và “cooler (mát hơn)” (hoặc xanh hơn) so với điểm tham chiếu ánh sáng mặt trời trung tính.

Vậy điều này áp dụng cho nhiếp ảnh như thế nào? Bạn đã bao giờ chụp một bức ảnh trông quá cam hoặc xanh chưa? Khi bạn nhìn cảnh đó bằng mắt, có thể nó không có màu cam hoặc xanh lam. Nó trông bình thường. Đó là do não của chúng ta bù đắp các nhiệt độ màu khác nhau để nhìn thấy các màu bình thường.

Mặt khác, máy ảnh của chúng ta không tự động bù cho các nhiệt độ màu khác nhau. Thay vào đó, máy ảnh sẽ ghi lại nhiệt độ ánh sáng và màu thực tế trong một cảnh chứ không phải những gì mắt bạn nhìn thấy. Nếu cài đặt cân bằng trắng không chính xác được sử dụng trong máy ảnh, hình ảnh sẽ không tự nhiên. Dưới đây là một ví dụ về cả Cân bằng trắng đúng và sai:

Cân bằng trắng đúng và sai

Như bạn có thể thấy, hình ảnh bên trái cho cảm giác tự nhiên hơn và tông màu da trông tốt. Trong khi hình ảnh bên phải quá cam. Hình ảnh bên phải rõ ràng cần được điều chỉnh cân bằng trắng để loại bỏ tông màu cam.

2. Nhiệt độ màu trong cân bằng trắng

Trước hết hãy nói một chút về nhiệt độ màu. Nhiệt độ màu được đo bằng đơn vị Kelvin (K) và là một thuộc tính vật lý của ánh sáng. Có một biên độ lớn về phương sai giữa các nguồn sáng khác nhau, ngay cả khi chúng có vẻ giống hệt nhau. 

Ví dụ: có thể bạn đang ở trong một căn phòng có hàng đèn huỳnh quang trên cao. Bạn nhận thấy rằng có một số bóng đèn có màu hơi khác so với những bóng đèn khác. Có thể chúng cũ hơn hoặc một nhãn hiệu bóng đèn khác, khiến chúng có nhiệt độ màu khác với các bóng đèn còn lại. Tương tự, ánh sáng mặt trời vào buổi trưa có thể có nhiệt độ màu khác với ánh sáng mặt trời lúc hoàng hôn.

Nhiệt độ màu trung tính (ánh sáng mặt trời vào buổi trưa) đo được trong khoảng 5200-6000 K. Bạn sẽ thấy hầu hết các đèn flash bên ngoài được đặt từ nhà máy trong phạm vi đó. Có nghĩa là về cơ bản chúng đang cố gắng bắt chước ánh sáng mặt trời. Bóng đèn sợi đốt (ấm / cam) có nhiệt độ màu khoảng 3000 K, trong khi bóng râm (mát / xanh lam) có nhiệt độ màu khoảng 8000 K. Dưới đây là biểu đồ cung cấp cho bạn một số nguồn sáng khác nhau và phạm vi tiêu biểu của chúng Các phép đo Kelvin:

3. Cân bằng trắng là gì?

Bây giờ bạn đã biết nhiệt độ màu, cân bằng trắng sẽ khá dễ hiểu. Cân bằng trắng là sự cân bằng nhiệt độ màu trong hình ảnh của bạn. Làm thế nào để làm điều này? Cài đặt cân bằng trắng thêm màu đối lập vào hình ảnh để cố gắng đưa nhiệt độ màu trở lại trung tính. Thay vì xuất hiện màu xanh lam hoặc cam, chúng sẽ xuất hiện màu trắng sau khi cân bằng trắng chính xác một hình ảnh.

Nói một cách đơn giản hơn, cân bằng trắng trong nhiếp ảnh kỹ thuật số có nghĩa là điều chỉnh màu sắc để ảnh trông tự nhiên hơn. Chúng ta thực hiện quá trình điều chỉnh màu sắc để chủ yếu loại bỏ phôi màu. Và cố gắng giống với màu sắc trong hình ảnh ấy so với thực tế.

Thực ra việc điều chỉnh cân bằng trắng rất dễ dàng. Bạn có thể làm điều đó trong máy ảnh của mình, cũng như trong phần mềm xử lý hậu kỳ.

4. Cân bằng trắng trong máy ảnh

Hầu hết các máy ảnh đều có tùy chọn đặt hoặc điều chỉnh cân bằng trắng theo cách thủ công. Các cài đặt điển hình bao gồm “mặt trời”, “bóng râm”, “vonfram” và “huỳnh quang”. Một số máy ảnh có tùy chọn đặt nhiệt độ màu theo cách thủ công bằng cách chọn một giá trị Kelvin cụ thể.

Hãy xem một vài ví dụ:

minh họa về mức độ màu trong cân bằng trắng

Trong hình ảnh bên trái, bạn có thể thấy bóng đèn trông màu cam trong cài đặt  cân bằng trắng trung tính. Nhưng khi thay nó thành nhiệt độ màu của bóng đèn chúng trông bình thường hơn. Máy ảnh đang "làm mát" nhiệt độ màu của bóng đèn bằng cách thêm màu xanh lam vào ảnh. Đó là sự xuất hiện của ánh sáng trắng. 

Bạn vẫn chưa hiểu chuyện gì đang xảy ra? Hãy xem những hình ảnh này về cùng một cảnh được chụp vào ban ngày:

cùng một cảnh vào thời điểm khác

Bây giờ là ánh sáng ban ngày, bạn có thể thấy rằng 5500 K là cân bằng trắng chính xác cho nhiệt độ màu. Điều gì xảy ra nếu đặt cân bằng trắng thành 3050 K trong ánh sáng ban ngày? Hình ảnh chuyển sang màu xanh lam! Đây là mức độ màu xanh lam đã được thêm vào ảnh của bóng đèn sợi đốt màu cam. Được dùng để cân bằng màu da cam và làm cho nhiệt độ màu của đèn sợi đốt trông bình thường.

5. Cách thay đổi cân bằng trắng trong máy ảnh

Cân bằng trắng có thể được thay đổi rất dễ dàng trên các máy ảnh. Đối với máy ảnh DSLR và máy ảnh không gương lật, sẽ có một nút để bạn thay đổi giữa các cài đặt trước cân bằng trắng khác nhau. 

Ví dụ: trên máy ảnh DSLR Nikon, bạn thường sẽ tìm thấy nút “WB” - giữ nút đó và di chuyển bánh xe phía sau để chuyển đổi giữa các cài đặt cân bằng trắng khác nhau, chẳng hạn như “Sợi đốt”, “Đèn huỳnh quang”, “Ánh sáng mặt trời trực tiếp” , v.v. 

Nếu bạn không có nút cân bằng trắng hoặc bạn muốn chọn cân bằng trắng thông qua menu máy ảnh của mình. Bạn thường có thể tìm thấy cài đặt đó trong menu "Chụp" chung. 

Ví dụ: nếu bạn có máy ảnh DSLR Nikon cấp thấp, chỉ cần điều hướng đến “Menu chụp” và cuộn xuống cho đến khi bạn chuyển đến “Cân bằng trắng”. Khi đó, bạn sẽ thấy một số cài đặt trước khác nhau, như hình dưới đây:

cài đặt tự động cân bằng trắng

6. Cài đặt trước cân bằng trắng trong máy ảnh

Hầu hết các máy ảnh kỹ thuật số hiện nay đều có cài đặt trước cân bằng trắng được nhà sản xuất đặt thành một số Kelvin nhất định. Các cài đặt trước này cũng khác nhau tùy thuộc vào nhà sản xuất và kiểu máy ảnh. Dưới đây là danh sách các cài đặt trước phổ biến cho hầu hết các máy ảnh DSLR và máy ảnh không gương lật của Nikon:

• Tự động (A) - Cài đặt WB mặc định đượcsử dụng khi chụp RAW. Máy ảnh tự động đoán WB tùy thuộc vào ánh sáng xung quanh và việc sử dụng đèn flash. Một số máy ảnh có nhiều cài đặt tự động cho các môi trường / tình huống ánh sáng khác nhau.

• Sợi đốt (Bóng đèn) - Sử dụng nó dưới bóng đèn vonfram nếu không hình ảnh sẽ rất xanh.

• Đèn huỳnh quang (Ống phát sáng) - Sử dụng nếu ảnh trông quá xanh hoặc khi ở dưới ánh đèn huỳnh quang. Vì có nhiều loại bóng đèn huỳnh quang khác nhau, một số máy ảnh cung cấp một số lựa chọn khác nhau cho cài đặt này.

• Direct Sunlight (Mặt trời) - Được sử dụng khi chụp ảnh ngoài trời với mặt trời chiếu vào đối tượng.

• Đèn flash (Tia chớp) - Được sử dụng khi sử dụng đèn flash trên máy ảnh.

• Có mây (Cloud) - Được sử dụng trong những ngày nhiều mây hoặc trong bóng râm. Sẽ mang lại hình ảnh ấm hơn so với ánh sáng mặt trời.

• Bóng râm (Nhà có bóng) - Ấm hơn mây, thêm màu cam vào ảnh. Tốt cho hoàng hôn và bóng râm.

• Chọn Nhiệt độ màu (K) - Cho phép bạn thay đổi giá trị Kelvin theo cách thủ công (thường từ 2.500 đến 10.000).

• Cài đặt trước (PRE) - Được sử dụng để kết hợp màu với thẻ cân bằng trắng.

Cách tốt nhất để có được cân bằng trắng chính xác là thông qua cài đặt “Đặt trước (PRE)”. Nhưng bạn sẽ cần thẻ cân bằng trắng (còn được gọi là “thẻ xám” hoặc “thẻ xám 18%”) và máy ảnh của bạn cần để có thể đọc nó. Nếu bạn truy cập cài đặt menu cân bằng trắng của máy ảnh, bạn sẽ có thể thấy thông báo “Đặt trước” (Nikon) hoặc “Cân bằng trắng tùy chỉnh” (Canon):

các bước cài đặt cân bằng trắng

Quá trình này bao gồm việc giữ thẻ cân bằng trắng trước ống kính máy ảnh để máy ảnh đọc nhiệt độ màu chính xác của ánh sáng được phản xạ từ thẻ. Một số máy ảnh có thể yêu cầu bạn chụp ảnh thẻ cân bằng trắng trước, sau đó đọc màu của thẻ để xác định cân bằng trắng chính xác.

Hãy nhớ rằng đây không phải là cài đặt máy ảnh vĩnh viễn - mỗi khi điều kiện ánh sáng của bạn thay đổi, bạn sẽ cần phải bắt đầu lại quy trình.

7. Mối liên hệ giữa nhiệt độ màu và cân bằng trắng

Bây giờ bạn đã biết sự khác biệt giữa nhiệt độ màu và cân bằng trắng, bạn sẽ có thể thấy mối quan hệ giữa chúng. Đó là sự đối lập! Vì các nhiếp ảnh gia chủ yếu làm việc với cân bằng trắng nên đôi khi bị nhầm lẫn khi đề cập đến các giá trị nhiệt độ màu.

Nếu bạn đặt cân bằng trắng thành nhiệt độ màu của cảnh bạn đang chụp, thì cảnh đó sẽ rất đẹp! Nếu bạn đang chụp ảnh bóng đèn có nhiệt độ màu là 3000 K và bạn đặt cân bằng trắng của máy ảnh thành 3000 K, thì ánh sáng sẽ có màu trắng. Thực sự không có cách nào để đo nhiệt độ màu, vì vậy bạn chỉ cần ước tính hoặc điều chỉnh trong quá trình xử lý hậu kỳ.

8. Sử dụng Cân bằng trắng tự động

Nếu bạn thích chụp JPEG hoặc không muốn lo lắng về việc chỉnh sửa màu sắc sau khi chụp ảnh. Hầu hết máy ảnh và phần mềm xử lý hậu kỳ đều có tùy chọn sử dụng cân bằng trắng tự động hoặc AWB (Auto White Balance). 

Với AWB, máy ảnh của bạn sẽ đánh giá cảnh bạn đang chụp. Sau đó quyết định cân bằng trắng tốt nhất để sử dụng. Nó thường sẽ tham chiếu một màu trung tính trong cảnh của bạn. Chẳng hạn như trắng hoặc xám để xác định cân bằng trắng chính xác. Tùy thuộc vào máy ảnh và cảnh bạn đang chụp mà kết quả sẽ cho ra khác nhau. Kèm theo các mẹo chụp ảnh thú vị mà bạn có thể áp dụng khi mới tập chụp ảnh.

Tạm kết: 

Điều quan trọng với các nhiếp ảnh là biết cách và thời điểm điều chỉnh cân bằng trắng. Cùng như hiểu về nhiệt độ màu. Một khi bạn đã thoải mái với cân bằng trắng, bạn có thể thỏa sức sáng tạo để đưa bức ảnh lên tầm cao mới. Chúc bạn thành công!